دانشگاهها این شرایط را برای افراد مهیا کردهاند که در صورت عدم علاقه به رشته تحصیلی خود آن را تغییر دهند. این موضوع مسئله بزرگی نیست، زیرا افراد هنوز در مسیر حرفهای گام برنداشتهاند، اما هنگامی که قصد داریم کاری را تغییر دهیم که برای سالیان متمادی است انجام دادهایم، چه اتفاقی میافتد؟ دوست دارید، شغلی که در 20 یا 30 سالگی انجام دادهاید را باز هم ادامه داده و تکرار کنید یا به دنبال یک تحول بزرگ هستید؟
آمارها نشان میدهند، بخش عمدهای از افراد در 40 سالگی یا قبل از آن بارها و بارها تغییر شغلی بزرگ یا کوچک را تجربه کردهاند. عدهای از انتخابهای اصلی مایوس شدهاند و برخی متوجه شدهاند که استعدادی که دارند در حوزههای دیگری است. دلیلش هرچه که باشد، همواره در هنگام انجام برخی کارها ترسی بر ما حاکم است. زیرا کنار گذاشتن یک انتخاب شغلی ناموفق در میانسالی یا حتی قبل از آن، به دلیل مشخص نبودن آینده شغلی کاری دلهرهآور است.
با این حال، اگر بر مبنای فرآیندهای مشخصی اینکار را انجام دهید، نه تنها استرس نخواهید داشت، بلکه با موفقیت تغییر شغلی را تجربه خواهید کرد. به بیان دقیقتر، یک چرخش کامل به شکل حرفهای با انتخاب شغلی مناسب به مراتب بهتر از انجام کاری است که هیچ گونه علاقهای به آن ندارید. فقط باید به این نکته دقت کنید که تغییر یا انتخاب شغل باید بر مبنای معیارهای مشخصی انجام شود و مهمتر آنکه به نیازهای عاطفی، فکری و مالی شما پاسخ دهد.
نحوه انتخاب شغل مناسب
اگر به دنبال شغل هستید، در ادامه به 7 نکته مهمی اشاره میکنیم که کمک میکنند یک انتخاب دقیق و هوشمندانه داشته باشید.
1. از مقایسه زندگی آینده خود با شرایط فعلی دست بردارید
همانگونه که مربیان موفقیت و کارآفرینی به آن اشاره میکنند، ضرورتی ندارد، زمان خود را برای یافتن پاسخ این سؤال که چگونه با شرایط خود زندگی خواهید کرد، هدر دهید. زندگی فعلی شما بازتاب کامل شرایط فعلی شما است و قرار است تمامی اتفاقات گذشته تاثیرات مثبت یا منفی بر زندگی فعلی شما داشته باشند. قبل از اینکه بخواهید موفق شوید، ابتدا باید شرایط خود را بهبود ببخشید. به بیان دقیقتر، باید به دنبال کشف سه موضوع کلیدی زیر باشید:
- آیا زندگی فعلی و کاری شما تا به حال برایتان مفید بوده است؟
- چرا از وضعیت فعلی احساس رضایت نمیکنید؟
- حاضر هستید برای تغییر چه هزینهای بپردازید؟
به طور مثال، ممکن است برای یک شغل هر روز 8 ساعت کار کنید، با در نظر گرفتن این موضوع از خود سوال میکنید که این 8 ساعت کار تاکنون چه دستاوردی برای شما داشته است؟ پاسخ میتواند مباحث مختلفی همچون امنیت شغلی، شبکهسازی، تامین مالی و…. باشد.
پاسخ هر چه باشد، باید به این مسئله مهم پاسخ دهد که آیا از انجام کار راضی هستید با خیر؟ همچنین، باید به این مسئله پاسخ دهید که شرایط آینده با ادامه این وضعیت برای شما چگونه خواهد بود. هنگامی که این شناخت را به دست آورید، شانس بیشتری برای تغییر شغلی در میانسالی خواهید داشت و به درک درست از شرایط فعلی جهت هر گونه تغییر دست خواهید یافت.
2. چرا میخواهید شغل خود را تغییر دهید؟
مهمترین پرسشی که باید به دنبال پاسخی برای آن باشید این است که چرا قصد ترک شغل فعلی را دارید. بدون شک وقتی به شرایطی که شغلتان به شما میدهد نگاه میکنید، آن را با شرایطی که میخواهید داشته باشید مقایسه میکنید. اما هنگام انتخاب شغل مناسب، باید مطمئن شوید که دقیقا شرایط مدنظر چیست و چرا به دنبال تغییر شرایط فعلی هستید.
به طور معمول، افرادی در 40 سالگی یا قبل از آن به دلایل زیر به دنبال تغییر شغلی هستند:
رضایت شغلی: کار فعلی دیگر شور و اشتیاق یا علاقه شما را به چالش نمیکشد.
کسب درآمد بیشتر: برخی از مشاغل جای پیشرفت و ترقی ندارند در حالی که برخی دیگر فرصتهای بیشتری را ارائه میدهند.
انعطافپذیری شغلی: با متداول شدن کار از راه دور، کسب و کارها در حال تجدید نظر در مورد تعریف شغلی استاندارد هستند که به کارمندان اجازه میدهد با انعطافپذیری بیشتری به دنبال انجام کارهای جدید باشند.
دانستن پاسخ این پرسشها میتواند تغییرات مهمی در زندگی به وجود آورد. علاوه بر این، میتوانید بر مبنای این پاسخها به این جمعبندی کلی برسید که چه نوع کاری برای شما ایدهآل است.
3. بررسی یک گروه از مشاغل
قبل از این که به سراغ شغل رویایی خود بروید، ابتدا باید به ارزیابی چند احتمال بپردازید. اگر تصور میکنید در انتخاب شغل قبل خود اشتباه کردهاید با ارزیابی احتمالات، قادر هستید انتخاب دقیقتر و هدفمندتری را انجام دهید. برای این کار کافی است کارهای زیر را انجام دهید:
- با شخصی که در آن موقعیت شغلی قرار دارد در مورد کار و جزئیات آن مصاحبه کنید. یکی از گزینههای مطلوب در این زمینه لینکدین است. کافی است با افرادی که همین کار را انجام میدهند ارتباط برقرار کنید تا اطلاعات ارزشمندی به دست آورید.
- داوطلب شدن در آن صنعت برای یادگیری یا به عبارت سادهتری، انجام کارآموزی کوتاهمدت اجازه میدهد، اطلاعات ارزشمندی به دست آورید.
- شروع یک کار نیمهوقت در آن صنعت کمک میکند با کم و کیف کار بهتر آشنا شوید و حتی شغل دیگری را نیز به طور همزمان انجام دهید تا پس از بررسی و تحلیل نکات مثبت و منفی، گزینه مناسب را انتخاب کنید.
هدف این است که بررسی کنید و تا حد امکان تصویر واقعی به دست آورید. رویکرد بالا کمک میکند تا درک کنید آیا شرایط و ارزشهای شما با تغییر شغل در چهل سالگی یا پس از آن که میخواهید ایجاد کنید مطابقت دارد یا خیر. بهترین تغییرات شغلی این سنین، تغییراتی هستند که میدانید از شغل جدید چه انتظاری دارید و احساس رضایت بیشتری از انجام آن کار خواهید داشت.
4. ستاره شمالی خود را مشخص کنید
افرادی که طبیعتگرد هستند و به ویژه کوهنوردان از ستاره شمالی برای جهتیابی دقیق مکان خود استفاده میکنند. ستاره شمالی به عنوان درخشانترین ستاره صور فلکی است و در شب با چشم غیر مسلح قابل رویت است. در دنیای کسب و کار، ستاره شمالی به شما نشان میدهد در چه وضعیتی قرار دارید و بهتر است چه چرخشهایی انجام دهید تا در کار موفق شوید. به بیان دقیقتر، کمک میکند روی تجربیاتی که برای ادامه مسیر به آنها نیاز دارید تمرکز کنید.
تغییر شغل در 40 سالگی یا قبل از آن، وقتی یک برنامه و مهمتر از همه یک راهنما داشته باشید، به شکل درستی انجام خواهد شد. هنگام انتخاب شغل این ستاره شغلی اطلاعات ارزشمندی در اختیارتان قرار میدهد. به طور مثال، با پاسخگویی به پرسشهای زیر یک تغییر شغلی دقیق خواهید داشت.
- تصور میکنید در سه سال آینده در چه مکانی خواهید بود؟
- زندگی شما چه شکلی است، لطفا ریزبین نشوید و به شکل کلی به جریان زندگی حرفهای و شخصی خود بنگرید.
- آیا میخواهید دیگران را مدیریت کنید، چرا چنین تصوری دارید؟
- آیا میخواهید مستقل کار کنید یا کار تیمی را انجام میدهید، دلیل شما چیست؟
- آیا میخواهید خلاق باشید یا دوست دارید تحلیلگر باشید، دلیل این مسئله چیست؟
- آیا میخواهید به مردم در حل مشکلات بزرگ (یا کوچک) کمک کنید، چگونه به این پاسخ رسیدهاید؟
پاسخ این سوالات به شما کمک میکنند ستاره شمالی خود را تعریف کنید و به نحوه انتخاب شغل مناسب کمک میکند. فراتر از آن، میتواند به ایجاد برخی از ایدههای تغییر شغل در میانسالی کمک کند.
5- در حال حاضر به کار روزانه خود ادامه دهید
همانگونه که از فکر تغییر شغل ذوق زده میشوید، ممکن است وسوسه شوید کاری که مشغول انجام آن هستید را رها کنید. پیشنهاد ما این است که این کار را انجام ندهید، زیرا ترک ناگهانی یک شغل میتواند بسیار چالشبرانگیز باشد. مهمترین تاثیر آن از دست دادن منبع درآمدی است که هماکنون دارید.
شاید ادامه رفتن به دفتر یا کسبوکاری که درگیر آن هستید، سخت است، اما دلیلی وجود دارد که چرا شما در وهله اول آن موقعیت را انتخاب کردید. حتی اگر اکنون دیگر کاملا با آن موافق نیستید، ایده خوبی نیست ناگهان آن را رها کنید.
6. مهارتهای خود را بهبود دهید و شبکهای از افراد متخصص آماده کنید
اگر تغییر شغلی موضوعی است که از مدتها قبل به آن فکر کردهاید، در نتیجه ضرورتی ندارد به فکر کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با آن باشید. خوشبختانه، ما در عصری زندگی میکنیم که هر نوع اطلاعاتی که نیاز داریم در دسترسمان قرار دارند. به بیان دقیقتر، این امکان وجود دارد تا در موسسات آموزشی یا دانشگاهها ثبت نام کنید و مهارتهای مورد نیاز بازار کار را به دست آورید.
جالب آنکه بیشتر مهارتهای موردنیاز در قالب ویبنارها، کلاسها و کارگاهها به شکل رایگان یا با صرف کمترین هزینه در دسترس قرار دارند. شرایط حال حاضر، این امکان را میدهد تا مهارتهای موردنیاز بازار کار را به دست آورده و رزومه قدرتمندی را تهیه کنید. هنگامی که در مسیر افزایش تواناییها، مهارتها و ارتقا مدرک تحصیلی گام بر میدارید باید به فکر شبکهسازی نیز باشید.
شبکهسازی را میتوان به روشهای مختلفی همچون دوستان، خانواده، آشنایان و متخصصان حوزه کاری دنبال کرد. مزیتی که شبکهسازی دارد این است که اطلاعاتی در مورد آگهیهای شغلی، فرصتها و بینشهایی در مورد صنعت یا شرکتی که به آن علاقهمند هستید در اختیارتان قرار میدهد. هنگام شبکهسازی تا جایی که امکان دارد با افراد ملاقات حضوری داشته باشید. ملاقات حضوری و ارتباط کلامی، روشی کارآمد است که اجازه میدهد به شکل بهتری با مردم در ارتباط باشید. اگر این امکان وجود ندارد از روشهای آنلاین غافل نشوید. در هر دو حالت باید شبکهسازی کنید تا بتوانید با متخصصانی آشنا شوید که پیش از شما به آن صنعت وارد شدهاند.
7. صبور باشید و سختیها را تحمل کنید
یکی از اصلیترین مشکلاتی که افراد شاغل در تلاش برای تغییر شغل در 40 سالگی یا قبل از آن با آن روبرو هستند، عدم اعتماد به نفس و البته ترس است. نکتهای که باید به آن دقت کنید این است که با وجود همه آمادگیها، همواره این احتمال وجود دارد تا کار خود را به دلایل مختلف از دست بدهید و متاسفانه این مسئله سن مشخصی ندارد. ممکن است اتفاقات یا ایجاد بهترین تغییرات شغلی در میانسالی بیش از آنچه تصور میکنید، زمان ببرد. از اینرو، ضروری است که انگیزه اولیه را حفظ کنید و شک و تردید نکنید یا تحت تاثیر دیدگاه منفی افراد قرار نگیرید.
برای آنکه انگیزه خود در فرآیند انتقال را حفظ کنید راهکارهایی وجود دارد که از مهمترین آنها به موارد زیر باید اشاره کرد:
- سعی کنید به شکل منظم علایق خود را مرور کنید تا وسوسه نشوید از تصمیم اصلی که اتخاذ کردهاید منصرف شوید.
- یکی از مهمترین موضوعاتی که باید در مورد آن اطلاع داشته باشید، طوفان فکری است. طوفان فکری در هنگان تغییر شغل در میانسالی کمک زیادی میکند. وقتی برای حل مسائل از طوفان فکری بهره میبرید، تجارب متنوع افراد مختلف را خواهید داشت. با این کار غنای ایدهها را بالا میبرید و در نتیجه راهحلهای بهتری برای انتخاب شغل به دست میآورید. به طور خلاصه، طوفان فکری کمک میکند تا ایدههای قدیمیتر را اصلاح کنید یا راههای جدیدی را شناسایی کنید.
به عنوان یک اصل مهم به این نکته دقت کنید که دور شدن از شغل فعلی به انرژی زیادی نیاز دارد.
در نهایت
مهم نیست در نظر دارید به طور کامل تغییر شغل دهید یا حرفه فعلی را حفظ کنید. قبل از متعهد شدن به شغل جدید، به شکل موقت در آن شغل موردنظر مشغول کار شوید. شاید فکر کنید مسیر شغلی جدید فریبنده به نظر میرسد، اما گاهی اوقات، واقعیتها تفاوت زیادی با ایدههایی دارند که تصور میکنیم. به همین دلیل، همانگونه که اشاره کردیم، پیشنهاد میکنیم به شکل داوطلبانه شغل جدیدی را آزمایش کنید. شاید تنها نیاز باشد چند شب در طول هفته یا آخر هفتهها این کار را انجام دهید، اما آزمودن شغل جدید به مدت چند هفته یا چند ماه میتواند کمک کند تصمیم درستی بگیرید.
اگر امکان انجام کار داوطلبانه وجود ندارد، به شکل آزاد (فریلنسر) شغل جدید را بیازمایید. برخی شغلها برای کار آزاد گزینههای خوبی ارائه میکنند. به احتمال زیاد ممکن است در ابتدای راه درآمد زیادی نداشته باشید، به ویژه اگر قصد انجام کار دواطلبانه را داشته باشید، اما راه مناسبی برای آشنایی با شغل جدید و تکمیل نمونه کارها است که اگر واقعا تصمیم به تغییر شغل بگیرید، حسابی به دردتان خواهد خورد.
در نهایت به این نکته مهم دقت کنید که زندگی شما سفری است که اگر منطبق با ایدهآلها، نیازها و خواستههای شما باشد لذتبخش خواهد بود. اگر به 40 سالگی نزدیک شدهاید و احساس میکنید از انجام کار فعلی چندان راضی نیستید، بهتر است به فکر یک تغییر باشید. اگر بتوانید با افرادی که قبل از شما تجربه مشابهی را داشتهاند گفتگو کنید، اطلاعات ارزشمندی به دست خواهید آورد. دقت کنید که مشاغل بسیار زیادی در جهان وجود دارد و شما میتوانید هر شغلی را متناسب با علایق، توانمندیها و مهارتهای خود انتخاب کنید. درست است که مشاغل مختلف در دسترس هستند، اما ابتدا باید به شناسایی آنها بپردازید و سپس به بررسی این مسئله بپردازید که در زندگی خود در انجام چه کاری خوب هستند و در ادامه سعی کنید روی استعدادهای فردی متمرکز شوید و شغلی متناسب با استعدادهای خود پیدا کنید.
وقتی یک انتخاب شغلی خوب انجام دهید که منطبق با مهارتها و علاقهمندی است، در مسیر شغلی جدید موفق خواهید بود و با مشکلات کمتری روبرو خواهید شد، زیرا این مرتبه با آگاهی کامل شغل خود را انتخاب کردهاید. درک ارزشها این امکان را میدهد که انتخابهایی داشته باشید که به شکل مستقیم با موضوعاتی که به آنها اهمیت میدهید مطابقت داشته باشد.