روش‌ های یادگیری و آموزش برنامه‌ نویسی (ایده هایتان را با کدها عملی کنید)

روش های آموزش برنامه نویسی : زیر باران ایستاده بودم و مبهوت و متعجب به پوستر تبلیغاتی روی دیوار نگاه می‌کردم. پوستری خیس خورده که تیتر زده بود: «ایده‌هایتان را با کدها عملی کنید». من همیشه به ریاضیات علاقه داشتم و با دیدن الگوریتم‌ها و فلوچارت‌ها، ایده‌ها در ذهنم جان می‌گرفتند!

اما همیشه سوالی توی ذهنم می‌چرخید: «راه خلق این ایده‌ها چیست؟» آن روز زیر باران، پوستر تبلیغاتی خیس خورده جوابم را داد.

روش های آموزش برنامه نویسی بود! بالاخره راه بروز ایده‌هایم را پیدا کرده بودم و با ذوق و شوقی که توی جان و تنم می‌دوید، شروع کردم به دویدن زیر باران و با خودم تکرار می‌کردم: برنامه نویسی برنامه نویسی! احتمالا ارشمیدس هم همان موقع که «اورکا اورکا» را فریاد می‌زده حس من را داشته! من می‌دویدم و سوالات جدید یکی یکی در ذهنم شکل می‌گرفتند: «از چه راه‌هایی می‌توانم برنامه‌نویسی را یاد بگیرم؟»، «در کلاس‌های برنامه نویسی چه چیزهایی یاد می‌گیرم؟» و خیلی سوالات دیگر، مهم‌تر اینکه بهترین آموزشگاه‌های برنامه نویسی را هم نمی‌شناختم!

من همیشه عاشق حل مسئله و معما بودم و از هیچ هزارتویی نمی‌ترسیدم. برای همین بود که بیشتر شدن این سوالات، شوقم را برای پیدا کردن جواب بیشتر می‌کرد. این شد که تا پایم به خانه رسید سراغ یار همیشگی‌ام اینترنت رفتم و با جستجو در سایت‌های داخلی و خارجی جواب تک تک سوالاتم را گرفتم! اگر شما هم حس من را در آن روز بارانی درک می‌کنید پس حتما پای این مطلب بنشینید تا برایتان از نتیجه جستجوهایم بگویم. جستجوهایی که برایشان ساعت‌ها وقت صرف کرده‌ام اما الان شما با خواندن این مطلب می‌توانید در کمتر از 10 دقیقه به جواب سوالاتتان برسید!

روش های آموزش برنامه نویسی چیست و از چه راه‌هایی می‌شود برنامه نویس شد؟

وقتی شروع کردم به جستجوی روش های آموزش برنامه نویسی در اینترنت، خیلی زود فهمیدم روش‌های زیادی برای یادگیری اصول برنامه نویسی وجود دارد. روش‌هایی که مزیت‌ها و معایب خاص خودشان را دارند. در ادامه، روش‌های یادگیری برنامه نویسی را همراه با مزایا و معایبشان برایتان نوشته‌ام اما تصمیم نهایی با خودتان است که چه راهی را برای برنامه نویس شدن انتخاب کنید.

1)      اول از همه کتاب‌های آموزشی

کتاب‌ها همیشه کامل‌ترین و منجسم‌ترین منابع آموزشی در هر زمینه‌ای به حساب می‌آیند. با وجود اینکه من خودم سال‌ها پیش کار با اکسل و پاورپوینت را با کمک کتاب‌های آموزشی یاد گرفته‌ام اما به نظر می‌رسد در این مورد وضع کمی فرق می‌کند. چون برنامه نویسی یک مهارت عملی و نسبتا پیچیده است. علاوه‌ بر آن کسی که هیچ شناختی از این مهارت ندارد، اگر بخواهد برنامه نویسی را با کتاب‌ها و مقالات یاد بگیرد حسابی سردرگم خواهد شد. برای همین به‌نظرم بهتر است به عنوان یک گزینه‌ی تکمیلی روی کتاب‌ها حساب کنید.

2)     یادگیری برنامه نویسی با جستجو در اینترنت و وبگردی

هیچ کداممان نمی‌توانیم تاثیر اینترنت را در زندگی‌مان انکار کنیم. دنیای وسیعی از داده‌ها که انواع و اقسام اطلاعات را در اختیارمان قرار می‌دهد. یکی از روش های آموزش برنامه نویسی جستجو در اینترنت می باشد و مزیت‌های اصلی این روش اطلاعات فراوان و دسترسی آسان است. اما همین حجم زیاد و غیرمنسجم بودن اطلاعات ممکن است در ابتدای کار شما را گیج و خسته کند و نتوانید مسیر درستی را برای یادگیری این مهارت انتخاب کنید.

3)    کارآموزی در تیم های برنامه نویسی

راه دیگری روش های آموزش برنامه نویسی که به شما هم کمک می‌کند برنامه نویسی را یاد بگیرید و هم باعث می‌شود تجربه بیشتری در این زمینه به دست بیاورید کارآموزی در تیم‌های برنامه نویسی شرکت‌ها و استارت آپ‌ها است. کارآموزی باعث می‌شود از همان ابتدا، کار تیمی در پروژه‌های واقعی را تجربه کنید. اما ممکن است اعضای تیم بیش از آن‌که به آموزش شما توجه داشته باشند به سوددهی شرکت و پروژه فکر کنند. بنابراین اگر قصد داشتید از طریق کارآموزی، برنامه نویسی را یاد بگیرید بهتر است یک گروه دل‌سوز پیدا کنید که برای جواب دادن به سوالاتتان وقت بگذارند.

4)    استفاده از فیلم های آموزش برنامه نویسی

به نظر می‌رسد ساده‌ترین راه یادگیری برنامه نویسی تماشای فیلم‌های آموزشی است. این ویدیوها را هم در یوتیوب می‌توانید پیدا کنید و هم از سایت‌های موسسات آموزشی معتبر مثل تری اسکول، لیندا و … با هزینه کم تهیه کنید. اما مشکل اینجاست که تمامی این ویدیوها به زبان انگلیسی هستند و استفاده از آن برای کسانی که تسلط به زبان انگلیسی ندارند مشکل خواهد بود که البته در بعضی دوره‌های مجازی، امکان استفاده از این دوره‌ها با دوبله‌ی فارسی، فراهم شده است.

5)    با استفاده از بازی های آنلاین برنامه نویسی

اگر طرفدار بازی‌های آنلاین هستید، می‌توانید برنامه نویسی را هم از این طریق یاد بگیرید! بازی‌های برنامه‌نویسی مختلفی مثل Robocode، Codingram، Codecombat، Codewars و … را می‌شود در اینترنت پیدا کرد که به روش‌های متفاوت و خلاقانه‌ای برنامه نویسی را  یاد می‌دهند. شما می‌توانید در ابتدا به مدت 30 روز به سرور اصلی دسترسی داشته باشید اما بعد از این یک ماه تنها سرورِ با ظرفیت محدود در دسترستان خواهد بود. همچنین می‌توانید با پرداخت هزینه‌ای به‌صورت ماهانه حجم مورد استفاده‌تان را افزایش دهید و به مرور مهارت‌های برنامه نویسی‌تان را تقویت کنید. خوب است بدانید مشکل اصلی این روش این است که برنامه نویسی را به‌صورت اصولی و آکادمیک به شما یاد نمی‌دهد و توانایی انجام پروژه‌های عملی را در شما تقویت نمی‌کند.

پیشنهاد مقاله: شروع آموزش برنامه‌نویسی

6)     شرکت در کلاس های برنامه نویسی

اصولی‌ترین روش های آموزش برنامه نویسی برنامه نویسی، شرکت در کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی است. در دوره‌های آموزشی از اصول اولیه تا تکمیل یک پروژه برنامه نویسی را به شما آموزش می‌دهند. به‌علاوه استاد در تمام مراحل یادگیری پاسخگوی سوالاتتان خواهد بود. البته هزینه‌ی این روش نسبت به سایر روش‌ها کمی بیشتر است، همچنین باید سعی کنید آموزشگاهی پیدا کنید که تجهیزات مناسب و کیفیت آموزشی بالایی داشته باشد.

باید اعتراف کنم که بعد از این بررسی‌ها و مقایسه‌ها تصمیم گرفتم که برنامه نویسی را از طریق یک آموزشگاه مناسب یاد بگیرم. برای همین تحقیق کردن درباره آموزشگاه های برنامه نویسی را شروع کردم. به‌علاوه موارد آموزشی دوره‌های مختلف در آموزشگاه‌های متعدد را هم بررسی کردم. در ادامه از نتایج تحقیقاتم بیشتر برایتان می‌گویم.

پیشنهاد مقاله: بوت کمپ آموزش برنامه نویسی

در دوره های برنامه نویسی چه مواردی آموزش داده می‌شود؟

بعد از کلی بالا و پایین کردن اینترنت فهمیدم که دوره‌های برنامه نویسی معمولا به‌شکل کارگاهی برگزار می‌شوند. این دوره‌ها اغلب پروژه‌محور هستند، یعنی دانشجوها به صورت گروهی یک پروژه برنامه نویسی را از اول تا آخر سامان‌دهی می‌کنند. بگذارید برایتان بگویم مواردی که در دوره‌های برنامه نویسی آموزش می‌دهند به‌طورکلی شامل چه مباحثی است:

·        آموزش خلق ایده و مباحث مربوط به دنیای کسب‌وکارهای امروزی (به ویژه کسب‌وکارهای آنلاینی که مبتنی بر نرم‌افزارها و برنامه‌ها هستند).

·        آموزش برنامه نویسی با استفاده از زبان‌های مختلف و در حوزه‌های برنامه نویسی دسکتاپ، وب یا موبایل

·        آموزش نحوه ارتباط با پایگاه داده (DataBase) و بانک اطلاعاتی برنامه

·        آموزش نحوه پرداخت درون شبکه‌ای

·        آموزش روش‌های اشتراک برنامه تولیدشده

البته یادتان باشد که من گفتم «به‌طورکلی»، چون هر آموزشگاهی ممکن است در جزییات آموزشی‌اش با سایر آموزشگاه‌ها متفاوت باشد. معمولا آموزشگاه‌های باکیفیت سعی می‌کنند تمام زبان‌های برنامه نویسی و تمام مواردی را که برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه‌ای لازم است، آموزش بدهند. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که شما باید با توجه به رشته تحصیلی و یا چالش‌های موجود در شغلی که مدنظر دارید یک دوره برنامه نویسی مناسب را انتخاب کنید. مثلا اگر شما یک بیوتکنولوژیست هستید و قرار است در یک شرکت دارویی استخدام شوید، درصورتی‌که به دانش برنامه نویسی آشنا باشید می‌توانید با نوشتن یک برنامه‌ی ساده با استفاده از زبان برنامه نویسی جاوا، پایگاه داده‌های شرکت را مثل موم توی دستتان بگیرید! برای همین است که می‌گویم شناخت این چالش‌ها و ضرورت‌ها کمک می‌کند دوره‌های برنامه نویسی مناسبتان را انتخاب کنید.

پس اگر می‌خواهید به انتخاب درستی برسید، پیشنهاد من به شما این است:

1.      از متخصصین و استادانی که در زمینه کاری‌تان فعالیت و تجربه دارند، در مورد مهارت‌های برنامه نویسی موردنیازِ حرفه‌تان پرس‌وجو کنید.

2.      دوره‌ای را انتخاب کنید که متناسب با سطح دانش‌تان در زمینه‌ی کامپیوتری است.

3.      قبل از ثبت‌نام توضیحات مربوط به دوره برنامه نویسی را کامل بخوانید و از سرفصل‎های دوره و مهارت‌هایی که قرار است آموزش داده ‌شود مطلع شوید.

4.      به نوع مهارت‌های کامپیوتری موردنیاز در زمینه کاری‌تان و نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای پرکاربرد در آن توجه داشته باشید.

5.      مهارت‌هایی را پیدا کنید که تعداد افراد محدودی از آن برخوردارند و درعین‌حال موردنیاز کارفرمایان است.

با یادگیری و آموزش برنامه نویسی در چه مهارت‌هایی توانمند می‌شویم؟

حتما برای شما هم جالب است اگر بدانید آموزش برنامه نویسی مهارت‌های ویژه‌ای را در شما تقویت خواهد کرد. فرقی نمی‌کند در چه دوره‌ای شرکت کنید، همین که آلوده‌ی کدها شوید به‌طور ناخودآگاه و کاملا زیرپوستی مهارت‌هایی در شما تقویت می‌شود که باعث می‌شود هم در برنامه نویسی و هم در حرفه و زندگی‌تان پیشرفت کنید! خبر خوب اینکه من این مهارت‌ها را برایتان لیست کرده‌ام، بخوانید و ذوق زده شوید:

1)    توانمندی در حل مسئله

برنامه نویسی دنیای معماها و حل مسائل است. شما در طی آموزش برنامه نویسی یاد می‌گیرید که برنامه‌ریزی برای فرآیند کدنویسی شامل ترسیم نمودار جریان (Flow Diagram) منطق برنامه است. در این فرآیند به شما یاد می‌دهند که چطور از منطق‌های While و if-then استفاده کنید. در طول مراحل کدنویسی، صحیح بودن منطق مسئله باعث می‌شود به یک راه‌حل نهایی برسید. شاید باورتان نشود اما همین روند توانایی‌تان را در حل مسائل مختلف بالا می‌برد. توانایی‌ای که نه تنها در علوم کامپیوتری که در خیلی زمینه‌های دیگر هم کاربرد دارد. مثلا این توانایی می‌تواند به یک پزشک در آنالیز علائم بیماری و تجویز نسخه کمک‌کند!

2)     مهارت در انجام تصمیم‌گیری‌های بهتر و موثرتر

یک بخشی در برنامه نویسی وجود دارد که شامل تعریف متغیرها می‌شود. متغیرهایی که روی فرآیند تصمیم‌گیری برای حل مسائل موجود در پروژه تاثیر می‌گذارند. وقتی که روی یک پروژه کار می‌کنید برای اجرای محاسبات مختلف و انجام مقایسه باید از این متغیرها استفاده کنید. درک و تعریف این متغیرها بخش مهمی در فرآیند تصمیم‌گیری است. فرآیندی که در طول برنامه نویسی مرتبا با آن سروکار دارید. همین موضوع باعث می‌شود قدرت تصمیم‌گیری‌تان به‌طور ناخودآگاه تقویت شود.

3)    پرورش خلاقیت‌های ذهنی

مراحل مختلفی از برنامه نویسی مثل تعریف جریان و منطق یک برنامه به خلاقیت بالایی احتیاج دارد. مثلا یک برنامه نویس، رابط کاربری را باید طوری طراحی کند که از نظر کاربران مختلف جذاب و زیبا باشد. به‌علاوه باید بتواند نیازهای غیرمنتظره کاربران را هم پیش‌بینی و مدیریت کند. برای انجام درست این موارد نیاز است که شما از دید کاربر و کاملا خلاقانه به دنیای نرم‌افزاری که در حال طراحی‌اش هستید نگاه کنید. یک فرآیند فکری ویژه که در شما نگاهی خلاق و فراتر از چهارچوب‌های فکری معمول ایجاد می‌کند.

4)    توانایی همکاری با تیم و برقراری ارتباط موثر

ایجاد ساختاربندی برای کد (به شکل ماژولار) و همین‌طور سازمان‌دهی قطعات کدها در کنار هم و ایجاد یک برنامه کامل، از بخش‌های مهم برنامه‌نویسی است. همان‌طور که قبلا بهتان گفته بودم  معمولا در کلاس‌های برنامه نویسی پروژه‌ها به‌صورت گروهی انجام می‌شود و هرکدام از افرادِ گروه، نوشتن یک ماژول از کد را به عهده می‌گیرند. به همین خاطر توانایی افراد در انجام کار تیمی و ارتباط موثر بین افراد گروه تقویت می‌شود. مهارتی که هر فرد برای شرکت در هر کسب‌وکاری به آن احتیاج دارد.

برای همین است که از نظر من یادگیری برنامه نویسی مثل یک تیر است. تیری که همزمان چندین هدف را نشانه می‌گیرد! و چه چیزی می‌تواند از این بهتر باشد؟!

روش های آموزش برنامه نویسی

معرفی بهترین آموزشگاه‌های برنامه‌نویسی در ایران

حالا که می‌دانیم در کلاس‌های برنامه نویسی قرار است چه مهارت‌هایی را یاد بگیریم، وقتش رسیده که بهترین آموزشگاه های برنامه نویسی را بشناسیم.

1)      دانش و فناوری بامداد

بوتکمپ‌های برنامه‌نویسی مجتمع دانش و فناوری بامداد، با بهره‌گیری از شیوه کار تیمی پروژه محور، یکی از مؤثرترین روش‌های آموزش برنامه‌نویسی را دنبال می‌کند. در صورتی که بتوانید یکی از بوتکمپ‌های بامداد را تا انتها پشت سر بگذارید، به عنوان یک نیروی برنامه‌نویس جونیور به شرکت‌های متقاضی برنامه‌نویس، معرفی می‌شوید و به راحتی می‌توانید در شغل رویاهایتان مشغول به کار شوید.

2)     خانه برنامه نویسان

مهم‌ترین ویژگی این آموزشگاه حضور استادهایی باتجربه است که برنامه نویسی را به‌طور تخصصی آموزش می‌دهند. دوره ‌های این آموزشگاه به‌صورت حضوری و فشرده (در طول یک هفته) ارائه می‌شود. جالب است بدانید که خانه برنامه نویسان سمینارهای تخصصی، تورهای علمی- تفریحی و کارگاه‌های آموزشی هم برگزار می‌کند. باید بدانید که تجهیزات این آموزشگاه به حد کافی و قیمت‌ها کمی بالاتر از سایر موسسه‌هاست.

3)    انجمن برنامه نویسان

اگر به هر دلیلی قصد دارید دوره‌های مقدماتی تا متوسط برنامه نویسی را به‌صورت غیرحضوری بگذرانید، به نظرم این آموزشگاه انتخاب مناسبی برایتان خواهد بود. آموزشگاهی که از استادان جوان استفاده می‌کند و هزینه دوره‌هایش در حد مناسبی است.

4)    جهاد دانشگاهی

مهم‌ترین ویژگی دوره‌های جهاد دانشگاهی هزینه پایین کلاس‌ها و دسترسی مناسبش است. چون در اکثر شهرستان‌ها شعبه دارد. تجهیزات کلاس‌های جهاد دانشگاهی در حد معمولی است و استادهای جوانی هم دارد. البته باید بهتان بگویم اگر می‌خواهید برنامه نویسی را به‌صورت حرفه‌ای یاد بگیرید، کلاس‌های جهاد دانشگاهی انتخاب چندان مناسبی نیست.

راستش را بخواهید وقتی جواب تمام سوالاتم را پیدا کردم و دنیایی که تا مدتی قبل مه‌آلود و وهم‌انگیز بود تبدیل به یک مسیر روشن شد تمام خستگی‌ها از جانم به در شد! شاید ندانید اما موسسه بامداد قصد دارد برای علاقه‌مندان به برنامه نویسی این مسیر را روشن‌تر و دلچسب‌تر کند. در آخر بگذارید این نکته را یادآوری کنم که برنامه نویسی فقط دنیای خشک کدها و مسئله‌ها نیست، بلکه اگر با عشق و علاقه به سمتش بروید مهارت‌ فکر کردن و زندگی کردن را در شما به وجود خواهد آورد. پس اگر از من می‌شنوید با عشق به سراغش بروید و از مواجه شدن با مسئله‌های پیچیده نترسید، چون همیشه راه‌حلی وجود دارد.

نظر شما چیست؟