بیشتر مردم یک زبان برنامه‌نویسی را با هدف کسب درآمد یاد می‌گیرند و بیشتر آن‌ها دوست دارند در مدت زمان کوتاهی به کسب درآمد از زبانی بپردازند که روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. با این‌حال، برخی زبان‌های برنامه‌نویسی به زمان بیشتری برای یادگیری نیازمند هستند و برای انجام هر کاری خوب نیستند.
به بیان دقیق‌تر، اگر به فکر یادگیری یک زبان سطح بالا مثل آر یا جولیا باشید، قدرت مانورتان به اندازه زبان‌هایی مثل سی، سی‌پلاس‌پلاس، سی‌شارپ یا جاوا نیست. با این‌حال، مشکلی که زبان‌های مذکور دارند ترکیبی نحوی سختی است که دارند.
سی‌شارپ با هدف ساده‌سازی ترکیب نحوی جاوا و ارائه قابلیت‌های قدرتمند زبان‌های سی‌پلاس‌پلاس و جاوا به بازار عرضه شد، اما به‌شدت به چارچوب دات‌نت وابسته است و به همین دلیل برای انجام برخی پروژه‌ها چندان جالب نیست. در نقطه مقابل تمامی این زبان‌ها، پایتون قرار دارد که ترکیب نحوی ساده‌ای دارد و طیف گسترده‌ای از چارچوب‌ها و کتابخانه‌ها از آن پشتیبانی می‌کنند.
علاوه بر این، یک زبان همه‌منظوره است و برای انجام بیشتر پروژه‌ها حتا ساخت برنامه‌های اندرویدی (که توصیه نمی‌شود) نیز قابل استفاده است. با این‌حال، اصلی‌ترین پرسشی که وجود دارد این است که بازار کار این زبان برنامه‌نویسی به چه صورتی است؟ در این مطلب، بازار کار پایتون و درآمد برنامه نویس پایتون در ایران و جهان را به شکل اجمالی بررسی کرده‌ایم.
پیشنهاد مقاله: میزان حقوق و درآمد برنامه نویسی
بهترین روش های کسب درامد با پایتون کدام است؟
اجازه دهید ابتدا به برترین روش‌های کسب درآمد از پایتون نگاهی داشته باشیم. به‌طور معمول، اولین گزینه کسب درآمد از طریق برنامه‌نویسی وب و به ویژه با استفاده از کتابخانه جنگو است.
دومین روش ورود به دنیای مشاغل داده‌محوری مثل دانشمند داده، تحلیل‌گر داده یا مهندس داده است.
سومین گزینه، ساخت بازی‌های کامپیوتری است که الزامات خاص خود را دارد.
چهارمین گزینه در سه حوزه برنامه‌نویسی فرانت‌اند، بک‌اند و فول‌استک طبقه‌بندی می‌شود. در نهایت پنجمین گزینه ساخت برنامه‌های موبایل است که البته به دلیل وجود زبان‌هایی مثل جاوا، کاتلین و سوئیفت، توسعه‌دهندگان ترجیح می‌دهند از این زبان‌های برنامه‌نویسی استفاده کنند.
متن‌باز بودن و تاثیر آن در بازار کار پایتون
پایتون یک زبان برنامه‌نویسی متن باز است، به این معنا که می‌توان به کد منبع آن، مستندات طراحی و محتوای پایتون به عنوان یک نرم‌افزار دسترسی داشت. به بیان دقیق‌تر، در این‌جا با معضل انحصاری و کپی‌رایت و محدود بودن قابلیت‌های کاربردی روبرو نیستید. متن‌باز بودن پایتون باعث شده تا طیف وسیعی از برنامه‌نویسان در ساخت، توسعه و به‌روزرسانی آن مشارکت داشته باشند، بنابراین این زبان به سرعت به‌روز شده و قابلیت‌های جدیدی به آن اضافه می‌شود.
جالب آن‌که باگ‌های احتمالی و حتا شناسایی نشده آن توسط تیم توسعه‌دهنده اصلی توسط سایر توسعه‌دهندگان شناسایی شده و به سرعت برطرف می‌شود. علاوه بر این، جامعه توسعه‌دهندگان از آن پشتیبانی می‌کنند تا همه روزه کتابخانه‌های متعددی برای این زبان آماده شوند تا کار برنامه‌نویسان مبتدی و متخصص ساده شود.
وجود کتابخانه‌های متعدد و قدرتمند، از جمله نقاط قوت برجسته پایتون هستند. یک جامعه کاربری بزرگ و فعال باعث شده تا برنامه‌نویسان پایتون بتوانند به سرعت پاسخ مشکلات خود را پیدا کنند و روند ساخت برنامه‌ها سریع‌تر شود. موارد یاد دشه، تنها بخش کوچکی از مزایای بی‌شمار متن‌باز بودن پایتون هستند. نکته مهمی که باید به آن دقت کنید این است که رایگان و متن‌باز بودن زبان برنامه‌نویسی پایتون باعث شده تا کسب و کارهای زیادی از آن استفاده کنند و به همین دلیل است که بازار کار پایتون روز‌به‌روز گسترده‌تر می‌شود.
سطح بالا بودن پایتون و ترکیب نحوی ساده برای مبتدیان
پایتون یک زبان سطح بالا است و ترکیب نحوی آن به شکل زیادی به زبان انگلیسی نزدیک است. همین موضوع باعث شده تا ترکیب نحوی آن ساده و ساختار شفافی داشته باشد تا مناسب برای افرادی باشد که تازه قصد یادگیری یک زبان برنامه‌نویسی را دارند.
تا چند سال قبل، جاوا اولین زبان برنامه‌نویسی در مراکز گوناگون علمی، آموزشی و پژوهشی جهان و ایران بود. به بیان دقیق‌تر، بیشتر دانشگاه‌های طراز اول کشور جاوا را همراه با سی‌پلاس‌پلاس به دانشجویان آموزش می‌دادند، اما چند سالی است که پایتون جایگاه جاوا را تصاحب کرد و توانسته است این جایگاه را حفظ کند. بنابراین اگر تازه قصد ورود به دنیای برنامه‌نویسی را دارید، پیشنهاد می‌کنیم در شروع کار به سراغ پایتون بروید.
همه‌منظوره بودن بزرگی بازار کار پایتون
همان‌گونه که اشاره شد، پایتون یک زبان همه‌منظوره است و می‌توان از آن برای کارهای گوناگون و ساخت نرم‌افزارهای کاربردی مختلفی استفاده کرد. به‌طور مثال، از Python می‌توان برای ساخت و توسعه برنامه‌های کاربردی، برنامه‌نویسی محاسباتی، ساخت بازی‌های کامپیوتری، برنامه‌نویسی سخت‌افزار، سیستم‌های توکار، علم داده‌ها، یادگیری ماشین و هوش مصنوعی استفاده کرد.
این در حالی است که زبان‌های خاص دامنه مانند زبان‌های پرسش و پاسخ بانک‌های اطلاعاتی مثل SQL تنها محدود به انجام یک کار مشخص هستند. به بیان ساده‌تر، زبان‌های خاص دامنه را باید شبیه به آچار یا پیچ‌گوشتی توصیف کرد، در حالی که پایتون یک جعبه ابزار کامل است که با استفاده از آن امکان انجام کارهای مختلفی وجود دارد.
همین موضوع باعث شده برنامه‌نویس‌های پایتون، صرفا با دانستن یک زبان، بتوانند به بازارهای کار مختلفی وارد شوند و محدود به انجام یک کار خاص نباشند. این تنوع بازار کار پایتون یکی از نقاط قوت برجسته آن است. از سوی دیگر، برنامه‌نویس پایتونی که در یک زمینه خاص فعالیت می‌کند، این شانس را دارد تا با کمی تلاش به حوزه‌های دیگر وارد شود.
به‌طور مثال، شما با دانستن دقیق ترکیب نحوی پایتون می‌توانید از جنگو برای برنامه‌نویسی وب یا پای‌تورچ و نام‌پای برای برنامه‌نویسی هوش مصنوعی مثل بینایی ماشین یا یادگیری ماشین استفاده کنید. البته به این نکته دقت کنید که بیشتر برنامه‌نویسان در یک حوزه کاری خاص متمرکز هستند و بنابراین، در صورت دانستن پایتون باید به فکر یادگیری چارچوب‌ها و کتابخانه‌های پایتون باشید. بنابراین، یادگیری رنج وسیع‌تری از چارچوب‌های نرم‌افزاری و کتابخانه‌های پایتون برای زمینه‌های مختلف، به صرف زمان و کسب تجربه و انجام تمرین و پروژه‌های عملی متعدد و متنوع نیاز دارد.
چندسکویی بودن و بازار کار گسترده و متنوع پایتون
از زبان برنامه‌نویسی پایتون می‌توان برای برنامه‌نویسی در سیستم‌عامل‌ها و زیرساخت‌های مختلف مثل دسکتاپ، وب و موبایل استفاده کرد. این موضوع باعث تنوع بازار کار پایتون شده و بنابراین، برنامه‌نویسان پایتون می‌توانند در شرکت‌هایی که در هر یک از این زمینه‌ها فعالیت دارند و یا حتی بخش‌های مختلف یک سازمان (در سازمان‌هایی که تنوع کاری دارند) مشغول به کار شوند.
چند الگویی بودن و نقش آن در درآمدزایی برنامه‌نویسان پایتون
پارادایم‌های برنامه‌نویسی مکانیزمی برای طبقه‌بندی زبان‌های برنامه‌نویسی بر مبنای ویژگی‌های آن‌ها است. زبان‌های برنامه‌نویسی در پارادایم‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. برخی از پارادایم‌ها اشاره به یک مدل اجرای خاص دارند، در حالی که برخی دیگر از پارادایم‌ها مربوط به مدل سازمان‌دهی کد هستند. این در حالی است که برخی از دیگر پارادایم‌ها مربوط به ترکیب نحوی یا دستور زبان یک زبان برنامه‌نویسی می‌شوند.
پارادایم‌ها در حالت کلی در دو دسته پاردایم‌های برنامه‌نویسی دستوری (Imperative) و برنامه‌نویسی اعلانی (Declarative) قرار می‌گیرند که هر یک أنواع خاص خود را دارند. به‌طور مثال، برنامه‌نویسی دستوری شامل برنامه‌نویسی رویه‌ای (Procedural Programming)، برنامه‌نویسی شی‌گرایی (Object-Oriented)، برنامه‌نویسی اعلانی، برنامه‌نویسی تابعی (Functional Programming)، برنامه‌نویسی منطقی (Logic Programming) و بهینه‌سازی ریاضیاتی (Mathermatical Optimization) هستند.
پایتون یک زبان برنامه‌نویسی چند پارادایمی است و از چهار پارادایم مهم برنامه‌نویسی دستوری، برنامه‌نویسی رویه‌ای، برنامه‌نویسی شی‌گرا و برنامه‌نویسی تابعی پشتیبانی می‌کند. بنابراین، برنامه‌نویس پایتون می‌تواند در پروژه‌های خود از پاردایم‌های مختلف استفاده کند.
مفسری بودن پایتون
پایتون یک زبان مفسری است و به همین دلیل از مزایای زبان‌های مفسری مثل مستقل از سکو بودن، پژواک (Reflection)، نوع پویا (Dynamic Typing)، اندازه برنامه اجرایی کوچک‌تر و دامنه پویا (Dynamic Scoping) پشتیبانی می‌کند.
همسو بودن پایتون با مباحث روز دنیای فناوری
هوش مصنوعی و زیرشاخه‌های آن مثل یادگیری ماشین و علم داده‌ها، به شدت مورد توجه بازار کار و علاقه‌مندان قرار گرفته و شواهد نشان می‌دهند در سال‌های آتی این اشتیاق بیشتر نیز می‌شود. این در حالی است که فرصت‌های شغلی موجود برای فعالان این حوزه‌ها زیاد و متنوع است و البته، این مشاغل هم به استناد آمارهای متعدد ارائه شده توسط مراکز گوناگون و معتبر، جزو پردآمدترین مشاغل دنیای فناوری اطلاعات هستند. پایتون به دلیل وجود کتابخانه‌ها و چارچوب‌های زیادی که در ارتباط با هوش مصنوعی برای آن ارایه شده و ترکیب نحوی ساده‌ای که دارد، بهترین انتخاب برای انجام پروژه‌های هوش مصنوعی است. به‌طور کلی، تمامی مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی درآمد زیادی عاید برنامه‌نویسان می‌کنند و مورد توجه تمامی شرکت‌ها داخلی و خارجی هستند.
پایتون دروازه ورود به یک بازار کار گسترده
یکی از دلایلی که افراد بارها و بارها یادگیری برنامه‌نویسی را آغاز و در میانه مسیر آن را رها می‌کنند، پیچیدگی یادگیری یک زبان و طولانی شدن فرایندی است که منجر به خروجی دادن یک برنامه و اشتغال می‌شود. جالب آن‌که درباره پایتون، داستان به‌طور کامل متفاوت است. همان‌گونه که اشاره شد، پایتون ترکیب نحوی ساده و ساختار دستوری شفاف، یکپارچه و منسجم دارد. این ویژگی‌ها درک و یادگیری این زبان را ساده‌تر از زبان‌های برنامه‌نویسی کرده و باعث شده تا کاربر سریع‌تر بتواند اولین برنامه کاربردی خود را بنویسد و خروجی مدنظرش را دریافت کند که عامل انگیزشی مهمی برای ادامه مسیر یادگیری است. سرعت و سهولت یادگیری، باعث می‌شود که فاصله بین یادگیری و ورود به بازار کار کوتاه‌تر شود و فرد سریع‌تر بتواند اولین شغل یا پروژه خود را به عنوان برنامه‌نویس پایتون به دست آورده و کسب درآمد کند.
چه مشاغلی پیش روی علاقه‌مندان به پایتون است؟
بیشتر کاربران تصور می‌کنند اگر برنامه‌نویسی بدانند، تنها و صرفا در نقش برنامه‌نویس وب، دستکاپ، موبایل یا بازی مشغول به کار می‌شوند، در حالی که این حرف خیلی دقیق نیست و شما بسته به دانش و تخصصی که دارید با تسلط بر پایتون قادر به احراز مشاغلی مختلفی هستید که از مهم‌ترین آن‌ها باید به موارد زیر اشاره کرد:
مهندس یادگیری ماشین
مربی و مدرس
دانشمند داده
تحلیل‌گر امنیت (با تسلط بر مباحث امنیتی و برنامه‌نویسی پایتون)
تحلیل‌گر داده‌ها
توسعه‌دهنده فرانت‌اند، بک‌اند و فول‌استک
کارشناس نرم‌افزار
توسعه‌دهنده نرم‌افزارهای اینترنت اشیا
مدیر محصول
تحلیل‌گر داده
مشاور مالی
بازار کار پایتون در مقیاس جهانی
به‌طور سنتی، شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری در ماه‌های پایانی سال گزارشی در ارتباط با وضعیت بازار منتشر می‌کنند و بر اساس آن، اعلام می‌کنند که چه مهارت‌هایی بازار کار مناسبی دارند.
در سال 99 سایت کاریابی لینکدین اعلام کرد مهارت‌های رایانش ابری، هوش مصنوعی، توسعه نرم‌افزار، محاسبات علمی، توسعه بازی‌های کامپیوتری، علم داده و بازاریابی دیجیتال، جزء مجموعه ۲۵ مهارت سخت و نرمی هستند که سازمان‌ها به آن‌ها نیاز دارند.
در تمامی این مشاغل، پایتون یک پای ثابت داستان است و تسلط بر آن یکی از ملزومات مهم برای احراز این مشاغل است. گزارشی که در شش ماهه نخست سال 2021 در ارتباط با گرایش‌های یادگیری فضای کاری منتشر شده نشان می‌دهد، علم داده، مهندسی نرم‌افزار، توسعه وب و بازاریابی دیجیتال جز پنج مهارت اصلی هستند که محبوبیت بیشتری نزد مهندس‌ها، بازاریاب‌ها، کارکنان فروشی و سایر مشاغل دارد.
در این گزارش، برای تمامی موارد یاد شده، تسلط به زبان برنامه‌نویسی پایتون جزو مهارت‌های اصلی مورد نیاز برای این زمینه‌های فعالیت بیان شده که حکایت از بازار کار گسترده پایتون در سراسر جهان دارد. علاوه بر این، در گزارشی که توسط موسسه Insight منتشر شده به این نکته اشاره شده است که پایتون جزو بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای بحث علم داده و دیگر زمینه‌های یاد شده است. در شکل زیر زبان‌های برنامه‌نویسی را مشاهده می‌کنید که سال 2020 شرکت‌ها به دنبال جذب متخصصان مسلط بر آن‌ها بودند.
زبان‌های برنامه‌نویسی که شرکت‌ها در سال ۲۰۲۰ بیشتر متخصصان آشنا به آن‌ها را استخدام کردند.
زبان‌هایی که توسعه‌دهندگان به عنوان زبان بعدی خود تصمیم به یادگیری آن‌ها گرفتند.
زبان‌هایی که کاربران در سال 2020 به دنبال یادگیری آن بودند
بازار کار پایتون در ایران به چه صورتی است؟
همان‌گونه که اشاره شد، بازار کار پایتون در جهان گسترده است. با این‌حال، بازار کار این زبان در ایران نیز درخشان است. در شرایطی که منبع رسمی و آمار دقیقی از فرصت‌های شغلی موجود برای مهارت‌های گوناگون مثل برنامه‌نویسی در دسترس نیست، اما با مراجعه به وب‌سایت‌های آنلاین کاریابی یا برون‌سپاری و فعالیت کارمزدی، می‌توان به خوبی مشاهده کرد که تعداد زیادی از فرصت‌های شغلی که همه روزه توسط کسب و کارهای بزرگ، متوسط و کوچک اعلام می‌شوند، مربوط به برنامه‌نویس پایتون هستند.
پیشنهاد مقاله: معرفی کامل انواع زبان‌های برنامه نویسی
یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که کاربران مطرح می‌کنند در ارتباط با سطح حقوق و درآمدری است که برنامه‌نویسان پایتون دارند. در پاسخ باید بگوییم درآمد برنامه‌نویس پایتون در ایران مثل همتایانشان در خارج از ایران بالا است. با وجود آن‌که هیچ منبع رسمی میانگین حقوق سالانه برنامه‌نویسان را اعلام نمی‌کند، اما بر اساس آمارهای موجود از وب‌سایت‌های کاریابی آنلاین و وب‌سایت‌های کارمزدی (آزادکارها)، می‌توان گفت که میانگین دریافتی این افراد در بازه 8 تا 15 میلیون تومان قرار دارد. البته این رقم به نوع کار و پروژه‌ای که فرد مشغول به کار در آن است بستگی دارد. البته در برخی موارد این رقتم به حتی بیست و پنج میلیون تومان در ماه یا بیشتر نیز می‌رسد.
بد نیست بدانید که برنامه‌نویس‌های پایتون متوسط بر مبنای مهارت‌ها و چارچوب‌هایی که به آن‌ها تسلط دارند در بدترین حالت کمتر از پنج میلیون تومان حقوق دریافت نمی‌کنند. بنابراین، افرادی که مهارت برنامه‌نویسی پایتون را بیاموزند، می‌توانند علاوه بر بهره‌مندی از گستردگی و تنوع بازار کار پایتون در ایران، از بالا بودن سطح درآمد برنامه نویس پایتون در ایران نیز بهره‌مند شوند. البته فراموش نکنید که داشتن سابقه و تجربه در برنامه‌نویسی، در سطح درآمد برنامه‌نویس پایتون در ایران موثر است و افرادی که دوست دارند بالاترین سطح درآمد در ایران را داشته باشند باید به فکر یادگیری مهارت‌های مکمل نیز باشند. در مجموع باید بگوییم که بازار کار برنامه‌نویسان پایتون در ایران در شرایط مطلوبی قرار دارد و اگر از همین امروز روی یادگیری Python سرمایه‌گذاری کنید، در کوتاه‌مدت نتایج مطلوب آن‌را مشاهده می‌کنید.
منابع:
https://data-flair.training/blogs/how-to-become-a-python-developer/
https://www.indeed.com/q-Python-jobs.html
